Việt Nam có hơn 4 triệu đồng bào, hiện đang sinh sống, làm ăn ở nhiều quốc gia trên toàn Thế giới. Họ là bộ phận máu thịt của Dân tộc, có chung nguồn cội, chung nền văn hóa, chung tiếng nói – Tiếng Việt, giàu và đẹp, chung tình yêu quê hương, đất nước, con Lạc cháu Hồng.
Dù làm ăn, sinh sống bất kỳ nơi đâu trên Thế giới, dù hoàn cảnh sống hiện tại, lý do ly hương có khác nhau, nhưng ai cũng hướng về nguồn cội, về quê hương nơi quê cha, đất tổ. Những người có điều kiện thì trở về đầu tư xây dựng quê hương, đất nước. Người có ít điều kiện thì tranh thủ mọi cơ hội về thăm quê, như để tiếp thêm sinh lực tình yêu quê hương và cuộc sống trong những tháng năm sống xa xứ. Và trong hoàn cảnh nào, ai cũng muốn có thông tin, muốn hiểu, muốn biết về mọi mặt của cuộc sống trong nước. Đồng thời những thế hệ sinh ra ở nước ngoài và gia đình họ, theo tìm hiểu của chúng tôi ai cũng muốn con, cháu mình đều phải nói được tiếng Việt, giỏi tiếng Việt. Đó không chỉ là công cụ để giao tiếp hàng ngày mà còn là hồn cốt của dân tộc, phong cách dân tộc, biểu trưng cho dân tộc mà ai cũng muốn mang theo suốt cả cuộc đời.
Để đáp ứng nhu cầu tự thân đó của kiều bào ta ở nước ngoài, nhiều tờ báo tiếng Việt đã ra đời ở nhiều quốc gia, do người Việt và giành cho đọc giả là người Việt. Nhiều tờ Báo như vậy được cộng đồng người Việt ở nước ngoài đón nhận, trân trọng như một biểu tượng của tình yêu quê hương, đất nước, của giá trị Dân tộc.
Trong các quốc gia có người Việt sinh sống, CH Séc là nơi có người Việt sinh sống đông nhất, là cộng đồng có nhiều đóng góp thiết thực, tích cực cho nước sở tại. Có lẽ vì thế mà, với sự nỗ lực đặc biệt của Ngài Đỗ Xuân Đông – Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHXHCN Việt Nam tại CH SÉC mà năm 2013, cộng đồng người Việt Nam được Chính phủ Séc công nhận là dân tộc thiểu số thứ 14 của quốc gia châu Âu thân thiện này.
Và như một lẽ tự nhiên, tờ Báo VietnamEu- ropa.eu do chính những người Việt Nam ở tại CH Séc thành lập cách đây đã 15 năm, đã trở thành diễn đàn tiếng Việt rộng lớn, lan tỏa hữu hiệu cho cộng đồng người Việt tại Séc. Tôi nhớ Bộ GD&ĐT đã từng tổ chức khảo sát nhu cầu khả năng học tiếng Việt, khả năng đáp ứng dạy tiếng Việt cho người Việt ở các quốc gia, nhất là thế hệ được sinh ra và lớn lên ở nước ngoài. Trên phương diện này, những tờ báo như Báo VietnamEuropa.eu là phương tiện hết sức đặc dụng, sử dụng đúng chức năng như một phương tiện văn hóa – truyền thông mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam nhân văn và nhân loại.
Tôi đọc những số báo đầu tiên của tờ báo VietnamEuropa.eu, thấy rõ mong muốn của những người làm Báo ở đây, nhiều khía cạnh văn hóa và con người Việt Nam, lịch sử dân tộc Việt Nam… được tiếp cận, được cập nhật, soi chiếu, phân tích truyền thông điệp mới trên tinh thần dân tộc, tới cộng đồng người Việt ở CH Séc cũng như các quốc gia. Đó chính là tôn chỉ, mục đích đúng đắn cao thượng, khát vọng hòa bình “ĐOÀN KẾT – HỘI NHẬP – PHÁT TRIỂN”… đây là một tờ báo chân chính. Tôi thấy rằng đây cũng là một môi trường thật có ích cho người Việt Nam ở nước ngoài, muốn học hỏi, khám phá, hướng về, tìm về cội nguồn dân tộc.
Để phát huy được vai trò đó, tôi cho rằng Báo còn nhiều việc phải làm.
Thứ nhất, hãy là cầu nối, cung cấp thông tin hai chiều cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài, nhất là ở châu Âu với Đảng, Chính phủ, Nhân dân trong nước. Đó là những thông tin cập nhật tình hình chính trị – xã hội, thông tin kinh tế, văn hóa… những người Việt ở nước ngoài muốn biết, cần biết. Làm sao để một người Việt xa quê tìm đến Báo có thể biết được mùa màng, trường học, bệnh viện, thậm chí một địa chỉ cần biết của quê hương họ ở một tỉnh lẻ xa xôi.
Thứ hai, hãy là diễn đàn hội rộng lớn để người Việt ở châu Âu và các nước trên Thế giới bày tỏ quan điểm, thái độ, tấm lòng đối với những vấn đề trọng đại của đất nước. Sức mạnh tinh thần của cộng đồng người Việt ở nước ngoài hướng về Tổ quốc thân yêu, từ việc góp ý với Đảng, Nhà nước, đến bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, bảo vệ một nhãn hàng Việt, một nhân cách Việt, một giá trị Việt.
Thứ ba, hãy là địa chỉ kết nối Doanh nghiệp người Việt ở nước ngoài với doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp ngoài nước, kết nối quảng bá hàng hóa, sản phẩm trong nước với nước ngoài, trong đó có cộng đồng người Việt. Làm sao để họ có thể yên tâm tìm kiếm đối tác, địa chỉ đầu tư thông qua Báo VietnamEuropa.eu
Thứ tư, hãy là môi trường giao lưu, trao đổi, quảng bá, là trường học văn hóa Việt, tiếng Việt, tinh thần Việt cho con em Việt kiều, bà con người Việt sống ở nước ngoài. Nếu làm tốt, tờ Báo VietnamEuropa.eu cũng sẽ là một địa chỉ giáo dục tốt từ tiếng Việt, con người Việt, văn hóa Việt đến những vấn đề văn hóa lớn lao hơn. Báo cũng có thể là một thư viện số tổng hợp về đất nước, trong con mắt, trong nhu cầu của những người con sống xa Tổ quốc, quê hương được không?
Cuối cùng, hãy sử dụng thật hiệu quả truyền thông đa phương tiện trên môi trường internet để chiếm lĩnh trận địa thông tin chính thống, trong bối cảnh toàn cầu hóa thông tin hiện nay.. Đùng để những tiếng nói đi ngược lại lợi ích quốc gia, ngược lại thuần phong mỹ tục, văn hóa dân tộc, lấn át làm lu mờ hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trên trường quốc tế.
Mỗi tờ báo, trước hết là một sản phẩm văn hóa. Một tờ Báo dành cho người Việt ở nước ngoài, trước hết là một diễn đàn Văn hóa, địa chỉ văn hóa, tiếng nói văn hóa, truyền bá và lưu giữ những giá trị tốt đẹp của văn hóa Việt. Và lịch sử đã chứng minh những giá trị văn hóa đích thực của dân tộc ta chưa và không bao giờ bị đồng hóa, trước sức mạnh tấn công nào từ bên ngoài, dù đó là sức mạnh quân sự, kinh tế hay sức mạnh của một nền văn hóa nào khác.
Chúc Báo VietnamEuropa.eu sẽ là một kênh văn hóa không biên giới của người Việt, vì người Việt mà kết nối những giá trị văn hóa của nhân loại.
TS, NHÀ BÁO TRẦN BÁ DUNG
Nguyên Ủy viên Thường vụ, Trưởng ban Nghiệp vụ
Hội NHÀ BÁO VIỆT NAM.