Chiều 26/6, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã dự và phát biểu tại hội thảo kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các nước Trung và Đông Âu, có sự tham dự của các đại sứ, nhà ngoại giao, học giả, chuyên gia, doanh nghiệp và cộng đồng người Việt Nam sinh sống, làm việc tại khu vực Trung – Đông Âu: “Không ngừng vun đắp tình hữu nghị di sản quý báu, mở rộng hợp tác chiến lược toàn diện”
Tiết mục nghệ thuật của các em học sinh tại trường Trung học phổ thông Việt Nam-Ba Lan tại sự kiện – Ảnh Huy Hoàng
Đánh dấu hành trình ba phần tư thế kỷ đầy ý nghĩa, Hội thảo “75 năm quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các nước Trung Đông Âu: Thắt chặt tình hữu nghị, tăng cường hợp tác, hướng tới tương lai” do Bộ Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán một số nước Trung Đông Âu tổ chức là dịp để nhìn lại di sản quý báu của tình bạn truyền thống, đồng thời định hướng mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực chiến lược.
Sự kiện có sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, lãnh đạo Bộ Ngoại giao, các bộ, ngành, địa phương cùng các Đại sứ, Đại diện các nước Trung Đông Âu tại Hà Nội và các Đại sứ Việt Nam tại khu vực tham dự trực tuyến, cùng đông đảo đại diện doanh nghiệp hai bên.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự và phát biểu tại hội thảo kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các nước Trung và Đông Âu – Ảnh Huy Hoàng
Phó Thủ tướng nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử đặc biệt của hội thảo, đánh dấu chặng đường 75 năm hợp tác bền chặt giữa Việt Nam và các nước bạn bè truyền thống, đối tác chiến lược tiềm năng tại châu Âu.
Phó Thủ tướng và các đại biểu cùng ôn lại những ký ức ngay từ những năm đầu trong cuộc đấu tranh giành độc lập, Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ to lớn và chân thành từ các nước Trung và Đông Âu, cả về vật chất lẫn tinh thần. Đó là sự chia sẻ về lý tưởng hòa bình, độc lập dân tộc và tinh thần quốc tế cao cả. Nhiều công trình hợp tác: Bệnh viện, trường học, cơ sở nghiên cứu được xây dựng từ nguồn viện trợ của các nước, như Ba Lan, Bulgaria, Hungary, Romania, Tiệp Khắc (nay là Czech và Slovakia) vẫn còn hiện hữu.
Phó Thủ tướng dẫn chứng cụ thể như Trường trung học phổ thông Việt Nam-Ba Lan, trường mầm non Việt-Bun, các cơ sở hợp tác của Hungary và Romania. Đây đều là những dấu mốc hữu hình trong dòng chảy lịch sử hợp tác giữa hai bên.
Song hành với những công trình hữu nghị là những thế hệ học sinh, sinh viên, chuyên gia và người lao động Việt Nam từng học tập, sinh sống, làm việc tại các quốc gia bạn bè. Họ không chỉ tiếp thu tri thức hiện đại để phục vụ công cuộc phát triển đất nước, mà còn trở thành những “cầu nối sống động” cho sự hiểu biết, gắn bó và hợp tác bền vững giữa hai bên.
Hiện nay, có hơn 137.000 người Việt đang sinh sống tại khu vực này – một cộng đồng năng động, hội nhập sâu và có những đóng góp đáng kể cho đời sống kinh tế-xã hội sở tại.
Trên nền tảng đó, quan hệ chính trị-ngoại giao giữa Việt Nam và các nước Trung Đông Âu ngày càng được củng cố thông qua trao đổi đoàn cấp cao, các cơ chế tham vấn định kỳ và sự phối hợp chặt chẽ trong các diễn đàn đa phương. Những bước tiến mới như việc thiết lập Đối tác toàn diện giữa Việt Nam-Hungary, hay Đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Cộng hòa Czech là minh chứng rõ nét cho sự tin cậy và đồng hành chiến lược giữa hai bên trong giai đoạn mới.
Đặc biệt, các nước Trung và Đông Âu đã đào tạo hàng chục ngàn cán bộ, kỹ sư, chuyên gia cho Việt Nam, trong đó nhiều người trở thành nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước. Đây là nền tảng vững chắc cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và các nước Trung và Đông Âu
Xây dựng và củng cố lòng tin chiến lược
Theo Phó Thủ tướng, trong 75 năm qua, quan hệ Việt Nam – Trung và Đông Âu không ngừng được mở rộng, phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực: Chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục, khoa học công nghệ, quốc phòng và văn hóa.
“Chúng ta đã xây dựng và củng cố lòng tin chiến lược dựa trên hợp tác nhà nước và ngoại giao nhân dân bền chặt, tin cậy và thực chất. Đã đến lúc, mối quan hệ này cần được nâng tầm thành Đối tác Chiến lược toàn diện, xứng đáng với lịch sử 75 năm đã qua”, Phó Thủ tướng bày tỏ.
Về kinh tế, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đang mở ra nhiều cơ hội mới cho hợp tác song phương. Kim ngạch đầu tư trực tiếp từ các nước Trung và Đông Âu vào Việt Nam đạt khoảng 1,8 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như công nghiệp, năng lượng tái tạo và nông nghiệp thông minh.
Hướng tới tương lai, mở rộng hợp tác chiến lược trong kỷ nguyên mới
Bước vào kỷ nguyên của chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và những biến động toàn cầu ngày càng sâu sắc, mối quan hệ Việt Nam và các nước Trung Đông Âu đứng trước cơ hội tái định hình để trở nên toàn diện, chiến lược và thực chất hơn. Những thành tựu của 75 năm qua là nền tảng vững chắc, nhưng để vươn tới tương lai, hai bên cần một tầm nhìn mới, táo bạo hơn và gắn liền với các thách thức thời đại.
Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thẳng thắn chỉ rõ: “Mặc dù thành tích hợp tác giữa Việt Nam và Trung Đông Âu đã phần nào thể hiện quyết tâm rất cao, tuy nhiên hoàn toàn chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế hai bên”. Phó Thủ tướng đặt vấn đề: Với quy mô dân số mỗi bên trên 100 triệu người, sự chia sẻ, bổ trợ kinh tế và giao lưu văn hóa cần phải được thúc đẩy sâu rộng hơn nữa để tạo ra sức bật mới cho hợp tác song phương và đa phương.
Việt Nam hiện là nền kinh tế mở, đã ký 17 hiệp định thương mại tự do với các thị trường lớn nhất thế giới. “Chúng tôi sẵn sàng làm cầu nối giữa các nước Trung – Đông Âu với ASEAN, với châu Á – Thái Bình Dương. Đồng thời, chúng tôi mong muốn các bạn cũng trở thành cầu nối để Việt Nam bước sâu hơn vào châu Âu, đưa văn hóa, thương hiệu và sản phẩm Việt đến gần hơn với người tiêu dùng châu Âu”, Phó Thủ tướng khẳng định. Không chỉ dừng ở những chính sách thúc đẩy du lịch, các đại biểu còn đặt trọng tâm vào hợp tác trong các lĩnh vực mới. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: “Đặc biệt, lĩnh vực nông nghiệp thông minh, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh được coi là thế mạnh của các nước Trung Đông Âu”, đồng thời khẳng định Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối giúp các quốc gia Trung Đông Âu tiếp cận sâu hơn vào ASEAN và châu Á-Thái Bình Dương.
Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng chia sẻ tại sự kiện – Ảnh Huy Hoàng
75 năm gắn bó – Di sản của tình hữu nghị và phát triển toàn diện
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh: “Mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp đó khởi đầu và dựa trên những giá trị chung về khát vọng độc lập, tự do, hòa bình, hợp tác và phát triển của các dân tộc chúng ta, được vun đắp bởi tình cảm chân thành, sự ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau chí tình, chí nghĩa, vô tư và trong sáng”.
Đại sứ Cộng hòa Czech tại Việt Nam Ông Hynek Kmonicek phát biểu tại sự kiện – Ảnh Huy Hoàng
Trong bối cảnh đó, nhiều gợi mở hợp tác cụ thể đã được đưa ra. Đại sứ Cộng hòa Czech tại Việt Nam Ông Hynek Kmonicek nhấn mạnh vai trò của giao lưu nhân dân, các chính sách thị thực linh hoạt và kết nối hàng không trực tiếp như những yếu tố mang lại lợi ích thực chất cho cả hai bên. “Chúng tôi mong muốn có một chính sách miễn thị thực ngắn hạn cho tất cả du khách của chúng tôi đến Việt Nam… đồng thời mở các đường bay trực tiếp giữa Việt Nam và các thành phố của chúng tôi”, Đại sứ đề xuất.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội cũng là Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam-Bulgari đề xuất 3 sáng kiến thúc đẩy hơn nữa quan hệ Việt Nam và các nước Trung Đông Âu – Anh Huy Hoàng
Từ góc độ học thuật và doanh nghiệp, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội cũng là Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam-Bulgari đề xuất 3 sáng kiến mang tính dài hạn: Thúc đẩy ngoại giao nhân dân thông qua các hội hữu nghị mở rộng; thành lập liên minh đại học-nghiên cứu giữa Việt Nam và các nước Trung Đông Âu; và tăng cường hợp tác doanh nghiệp trong các lĩnh vực chế biến, sáng tạo giá trị gia tăng từ nông sản, hoa hồng, dược phẩm… Ông nhấn mạnh: “Cơ hội đang đến cho cả Việt Nam và các nước Trung và Đông Âu, và cần phải làm việc rất tích cực ở thời điểm hiện tại để đạt được tương lai mong muốn”.
Trong bối cảnh thế giới phải đối mặt với nhiều thách thức phi truyền thống như biến đổi khí hậu, khủng hoảng lương thực, an ninh nguồn nước và dịch bệnh, sự hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và các nước bạn bè truyền thống không chỉ mang lại lợi ích cho mỗi bên, mà còn góp phần vào ổn định và phát triển chung của khu vực và toàn cầu.
75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các nước bạn bè truyền thống. Tình hữu nghị giữa Việt Nam và các nước Trung và Đông Âu – Ảnh Huy Hoàng
Khép lại hội thảo, Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định niềm tin: “Với nền tảng lịch sử tốt đẹp, sự tin cậy chính trị cao và tiềm năng hợp tác ngày càng rộng mở, quan hệ Việt Nam-Trung Đông Âu sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, thiết thực và hiệu quả hơn nữa”. Một chặng đường mới đang mở ra – nơi những cây cầu hữu nghị không chỉ được duy trì, mà còn được mở rộng, gia cố và bắc tới những lĩnh vực hợp tác tương lai vì một thế giới hòa bình, công bằng và bền vững.
Huy Hoàng – Thùy Trang