Nhân kỷ niệm 15 năm Báo VietnamEuropa.eu xuất bản số đầu tại thủ đô Praha, nhân KỶ NIỆM 1000 NĂM THĂNG LONG – HÀ NỘI. Ban Biên tập đã có buổi trò chuyện thân mật với ông Đỗ Xuân Đông, nguyên Đại sứ ĐMTQ nước CHXHCN Việt Nam tại CH Séc về lịch sử ra đời và vai trò của Báo Vietnam Europa.eu 15 năm qua.
P.V: Thưa ông, ông có thể cho biết hoàn cảnh ra đời tờ báo VietnamEuropa.eu?
Ông Đỗ Xuân Đông: Năm 2009, Nước CHXHCN Việt Nam, chuẩn bị tổ chức Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Những người anh em làm báo ở Việt nam sang công tác, học tập và định cư tại CH Séc muốn ra một tờ Báo để góp phần chào mừng Tổ quốc, Việt Nam Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội và là món quà tinh thần của cộng đồng người Việt Nam ở CH Séc gửi về Việt Nam. Người đứng ra làm công tác tổ chức vận động lúc bấy giờ là ông Lê Ngọc Dung, một nhà báo hoạt động lâu năm ở Việt Nam, mới sang định cư ở CH Séc cùng gia đình. Với lòng ham mê nghề làm báo, bước đầu tuy gặp rất nhiều khó khăn về tài chính, nhân sự, nhưng khi đã có giấy phép, Quyết định của Bộ Văn hóa CH Séc MK 19349/2010 OMA, Cho ông Lê Ngọc Dung, tại Mlada Boleslav ngày 9/9/2010 làm Tổng Biên tập, và được đăng ký, kiểm duyệt báo chí thường kỳ, số hiệu MK CRE 197 18 do cục trưởng Cục Đa phương tiện và nghe nhìn ThS Helena Franková ký tên và đóng dấu.
Khi có quyết định của Bộ Văn hóa CH Séc, Ông Lê Ngọc Dung đã lên Sứ quán gặp Đại sứ để Báo cáo, trình quyết định của Bộ VH CH Séc và xin xuất bản số báo đầu tiên CHÀO MỪNG LỄ KỈ NIỆM 1000 NĂM THĂNG LONG – HÀ NỘI của Dân tộc. Lúc đó tôi cũng đang bận làm việc liên tục với Chính phủ Séc về việc Hội những người Việt Nam để được Chính phủ Séc công nhận là Dân tộc thiểu số. Đây cũng là một vấn đề lớn của cộng đồng người Việt, của hàng chục nghìn người Việt Nam đang sinh sống trên đất Séc đã 2, 3 thế hệ nay. Tôi cử ông Đinh Văn Hiển, CVP Đại sứ quán tiếp nhà báo Lê Ngọc Dung, nghe báo cáo để có ý kiến quyết định của Đại sứ.
Thời gian này, ở CH Séc và một số nước châu Âu, đã có những tờ báo do người Việt Nam xuất bản như “Tuần tin”; “xa xứ”; “sức sống”; ở Ba Lan “đàn chim việt”; ở CHLB Đức “thời báo.de”… Tuy nhiên một trong số những tờ báo đó có nội dung thiếu khách quan, thông tin thiếu chính xác, không kịp thời đáp ứng được nhu cầu của bạn đọc. Cá biệt như tờ “đàn chim việt” (ở Ba Lan), có những biểu hiện lệch lạc, thiếu trung thực, thậm chí còn cổ súy cho những quan điểm không có lợi cho khối đại đoàn kết dân tộc.
Tóm lại, những tờ báo này không hoàn thành được nhiệm vụ và sứ mệnh tuyên truyền, động viên kiều bào đoàn kết, giúp đỡ nhau, yên tâm định cư lâu dài ở nước sở tại để luôn hướng về Tổ quốc. Sau khi tôi nghe ông Đinh Văn Hiển, CVP Đại sứ quán báo cáo lại cho tôi nghe về Nhà báo Lê Ngọc Dung đã có quá trình làm báo chí Cách mạng trong nước đã hàng chục năm, được các lãnh đạo đảng và Nhà nước tin tưởng … Bước đầu đã để lại cho tôi một ý nghĩ tốt về Nhà báo Lê Ngọc Dung, là một người lính được rèn luyện, chiến đấu trong môi trường quân đội, dám làm, dám hy sinh và dám chịu trách nhiệm. Là một Nhà báo tâm huyết, có ý thức với nghề nghiệp, với cộng đồng. Mới sang Séc, một thời gian rất ngắn nhà báo Lê Ngọc Dung đã có ngay ý tưởng sẽ ra tờ Báo thật ý nghĩa như tên tờ Báo, lấy ngày sinh tháng đẻ cho tờ Báo đúng dịp Tổ quốc kỷ niệm 1000 năm Thăng long – Hà Nội. nhằm cổ vũ tinh thần cho bà con việt kiều ĐOÀN KẾT, HỘI NHẬP, PHÁT TRIỂN.
Với cương vị một Đại sứ Việt Nam tại CH Séc, tôi đã góp một phần nhỏ trong việc liên hệ, tạo điều kiện thuận lợi cho báo Vietnam Europa.eu hoạt động, góp phần cho báo VietnamEuropa.en xuất bản số đầu đúng vào dịp Kỷ niệm 1000 năm Thăng long – Hà Nội. Tôi xác định Báo Vietnam-Europa.eu là món quà tinh thần trong dịp Kỷ niệm cho cộng đồng người Việt Nam đang hướng về Tổ quốc.
Báo VietnamEuropa.eu xuất bản số đầu đã gây tiếng vang trong cộng đồng người Việt tại CH Séc và châu Âu, đúng vào dịp Kỷ niệm và đã được Ban Thời sự Đài THVN giới thiệu, phát sóng liên tục trong bốn buổi. Và sau đó các số báo tiếp theo xuất bản đều, số lượng phát hành có khi đã lên đến hàng nghìn bản. Đông đảo người Việt Nam ở CH Séc và châu Âu tìm đọc, coi tờ Báo là món ăn tinh thần không thể thiếu. Có thể khẳng định: đây là một cố gắng rất lớn của cá nhân nhà báo Lê Ngọc Dung và một nhóm p.v cộng sự, nó thể hiện tinh thần đoàn kết của cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Bởi khi bắt tay vào thực hiện xin phép và xuất bản tờ báo này Nhà báo Lê Ngọc Dung và nhóm cộng sự gần như không có tài chính, không có cán bộ và cả trụ sở Tòa soạn của Báo. Nhưng với nhiệt tình và hoài bão lớn, họ đã làm nên tất cả. Vừa ở cương vị là Đại sứ, vừa là đọc giả của Báo. Tự đáy lòng tôi, tôi rất tự hào và biết ơn những người con xa xứ, đã vượt qua mọi khó khăn, thiếu thốn về tài chính và cơ sở vật chất để duy trì xuất bản báo VietnamEuropa.eu cho đến ngày hôm nay, đã 15 năm.
P.V: Thưa ông, là một Đại sứ Việt Nam tại CH Séc, ông có đánh giá thế nào về sự đóng góp trong công tác ngoại giao nhân dân giữa hai Dân tộc Việt Nam và CH Séc trong thời kỳ hội nhập, đã góp phần nhỏ bé của mình, trong sự thành công của Hội người Việt Nam được Chính phủ Séc công nhận Cộng đồng người Việt Nam là dân tộc thiểu số thứ 14?
Ông Đỗ Xuân Đông: Ngày 03/07/2013 là mốc son lịch sử khi cộng đồng người Việt Nam được Chính phủ Séc công nhận là Dân tộc thiểu số, đây là một trong những hạnh phúc của đời tôi. Đến nay, đã hơn 10 năm, cộng đồng người Việt Nam được Chính phủ Séc công nhận là Dân tộc thiểu số. Nhân dịp này, tôi xin cảm ơn về tất cả.
Trước khi sang CH Séc, tôi đã có thông tin về cộng đồng người Việt tại CH Séc đã có mong muốn được Chính phủ Séc công nhận là Dân tộc thiểu số. Ở thời điểm 2010, cộng đồng người Việt Nam tại CH Séc có khoảng 62.000 người mang quốc tịch Việt Nam, dưới dạng cư trú dài hạn hoặc vĩnh trú và có khoảng 29.800 người Séc gốc Việt (theo báo cáo của Phó Chủ tịch Ủy ban thống kê CH Séc). Với tổng số gần 100.000 người. Đây là một cộng đồng người ngoại quốc tại CH Séc đông thứ ba (sau cộng đồng người Ukraine và Slovakia). Bà con mình có “Hội Người Việt Nam tại CH Séc”. Hội này có nhiều chi hội và các thành viên. Hội đã lập nhiều dự án về văn hóa, giáo dục xin tài trợ của Chính phủ và các Bộ cho người Việt Nam tại CH Séc, nhưng đều bị các cơ quan chức năng từ chối với lý do là “cộng đồng người Việt Nam tại CH Séc chưa được Chính phủ công nhận là Dân tộc thiểu số.
Sau chuyến thăm chính thức CH Séc năm 2007 của Thủ tướng Việt Nam, Hội Người Việt Nam tại CH Séc đã thay mặt cộng đồng gửi đơn lên các cơ quan liên quan của CH Séc bày tỏ nguyện vọng đề nghị Chính phủ công nhận cộng đồng người Việt tại Séc là dân tộc thiểu số. Tuy nhiên đó chỉ là những động thái ban đầu và chưa có lộ trình cụ thể. Khi gặp tôi, lãnh đạo Hội người Việt Nam tại CH Séc và Hội người Séc gốc Việt đều thiết tha mong Đại sứ sẽ có tư duy mới và những giải pháp giúp Cộng đồng người Việt Nam đạt hiệu quả. Tôi khẳng định đây là nguyện vọng chính đáng đối với người Việt Nam mình, đáng chú ý là đã có một bộ phận là người Việt Nam được định cư hợp pháp tại CH Séc từ nhiều năm trước đó. Đó là lợi thế để tôi đặt vấn đề với Chính phủ Séc xem xét, ủng hộ.
Lúc này, các tờ báo của người Việt đã vào cuộc tuyên truyền cho Hội người Việt, cộng đồng người Việt Nam đang làm ăn sinh sống ở nước sở tại. Đặc biệt Báo VietnamEuropa.eu tuy ra đời chậm hơn nhưng đã thường xuyên góp sức mình tuyên truyền đậm nét, nhất về mối quan hệ, tình hữu nghị lâu đời hai đất nước, hai dân tộc, về chủ trương, đường lối, pháp luật của nước sở tại trong cuộc sống đời thường, trong kinh doanh, làm ăn hiểu biết hơn để tham gia vào các hoạt động, tự giác đóng góp các loại thuế, đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội… để góp phần nhỏ bé của mình xây dựng nước sở tại.
Báo VietnamEuropa.eu đến nay đã đi được chặng đường 15 năm, đã gặt hái được một số thành tích nhất định. Trong chặng đường đó Báo VietnamEuropa.eu đã trải qua bao thăng trầm, thậm chí đã có thời gian tạm ngưng hoạt động khi Nhà báo Lê Ngọc Dung gặp sự cố về sức khỏe, về Việt Nam công tác đã bị nhồi máu cơ tim, phải vào bệnh viện điều trị khá lâu và sau đó do sức khỏe, không thể trở lại Séc. Thời gian này, Báo Vietnam- Europa.eu hầu như đã bị bạn đọc bỏ quên. Nhưng sau đó không lâu, báo được chuyển đổi từ báo in sang báo điện tử và từ đó đến nay báo đã hoạt động trở lại tốt hơn, tiếp tục lấy lại được niềm tin, phong độ của mình để đáp ứng tình cảm đối với bạn đọc. Để Báo VietnamEuropa.eu tiếp tục trở thành một diễn đàn, một kênh ngoại giao nhân dân quan trọng của cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài và bạn đọc trong nước, báo cần đổi mới mạnh mẽ cả nội dung và hình thức. Nội dung của báo phải nhanh nhạy, đa chiều. Cần chọn lọc thông tin những vấn để thật bổ ích, thiết thực liên quan đến cộng đồng người Việt và các thế hệ con em của họ về cả hiện tại và tương lai. Động viên kiều bào luôn đoàn kết, hội nhập hướng về Tổ quốc và những người thân yêu của họ. Tôn vinh những cá nhân, tập thể, những kiều bào có thành tích xuất sắc trong lao động, học tập, ca ngợi biểu dương những phẩm chất, đạo đức và những tấm lòng cao cả của người Việt Nam ở nước ngoài.
Muốn làm được điều đó báo cần có đội ngũ p.v đủ mạnh, có năng lực, nghiệp vụ chuyên môn làm báo, chứ một mình nhà báo Lê Ngọc Dung không thể đáp ứng nỗi nếu thiếu cái đó và đặc biệt về kinh phí để nuôi bộ máy, nuôi tờ báo. Tuy Ban Biên tập đã có vài, ba lần mở các lớp tập huấn, nghiệp vụ, nhưng các p.v hầu hết bán chuyên trách, ít để tâm đến tờ báo.
Tôi cho rằng Báo VietnamEuropa.eu là một kênh thông tin rất tốt, đã góp phần làm cầu nối trong công tác ngoại giao nhân dân của hàng triệu người Việt Nam ở nước ngoài trong thời kỳ đất nước ta đang hội nhập và phát triển sâu rộng. Do đó, việc Báo xin mở Văn phòng đại diện tại Việt Nam là một nhu cầu cần thiết và chính đáng cần được các cơ quan chức năng trong nước quan tâm, ủng hộ.
Nhân kỷ niệm 15 năm báo VietnamEuro- pa.eu xuất bản số đầu, tôi chân thành gửi đến cán bộ, phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên của báo VietnamEuropa.eu lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành công.
P.V: Chúng tôi, tập thể p.v báo Vietnam Europa.eu trân trọng cảm ơn cựu Đại sứ Đỗ Xuân Đông lời chúc sức khỏe, lời chào kính trọng nhất.
(Nhóm p.v Báo VietnamEuropa.eu thực hiện)